ماده واحده - كنوانسيون بين‌المللي ضد آپارتايد در ورزش مشتمل بر يك مقدمه و 22 ماده به شرح پيوست و اجازه
تسليم اسناد الحاق آن داده‌مي‌شود.
كنوانسيون بين‌المللي عليه آپارتايد در ورزش
كشورهاي عضو كنوانسيون حاضر با يادآوري مفاد منشور سازمان ملل متحد، كه طي آن كليه اعضاء تعهد
نموده‌اند با همكاري سازمان ملل اقدامات‌مشترك و مجزايي را جهت كسب احترام جهاني و رعايت حقوق بشر و
آزادي‌هاي اساسي براي همگان صرف نظر از نژاد، جنسيت، زبان يا مذهب‌معمول دارند.
با در نظر گرفتن آن كه "اعلاميه جهاني حقوق بشر" اعلام مي‌دارد كه كليه افراد بشر آزاد به دنيا آمده و از لحاظ
حيثيت انساني و حقوقي برابر مي‌باشند و‌حق برخورداري از كليه حقوق و آزادي‌هاي مندرج در اين اعلاميه را
بدون هيچ گونه تمايز، به ويژه در رابطه با نژاد، رنگ، يا مبدا مليت، دارند.
با توجه به اين كه طبق "كنوانسيون بين‌المللي امحاء هر گونه تبعيض نژادي" كشورهاي عضو آن كنوانسيون به
ويژه هر گونه جدايي نژادي و آپارتايد را‌محكوم نموده و متعهد به جلوگيري، ممانعت و ريشه‌كن كردن هر گونه
فعاليتي از اين قبيل در همه زمينه‌ها گرديده‌اند.
با توجه به اين كه مجمع عمومي سازمان ملل قطعنامه‌هاي متعددي در رابطه با محكوم كردن عمل آپارتايد در
ورزش صادر نموده مراتب حمايت بي‌قيد‌و شرط خود را از اصل المپيك كه هيچ گونه تبعيضي را در زمينه نژاد،
مذهب يا وابستگيهاي سياسي مجاز ندانسته و صرفاً شايستگي و لياقت را براي‌شركت در فعاليتهاي
ورزشي معيار قرار مي‌دهد، با قاطعيت بيان نموده است.
با در نظر گرفتن آن كه "اعلاميه جهاني عليه آپارتايد در ورزش" كه در تاريخ 14 دسامبر 1977 توسط مجمع عمومي
به تصويب رسيد، به طور جدي‌امحاء فوري آپارتايد در ورزش را مورد تأييد قرار داده است.
با يادآوري مقررات "كنوانسيون بين‌المللي منع و مجازات جنايت آپارتايد" و به ويژه با اذعان به اين كه شركت در
مبادلات ورزشي با تيم‌هايي كه بر‌مبناي آپارتايد انتخاب شده‌اند، مستقيماً موجب تقويت و تشويق ارتكاب جنايت
آپارتايد، به نحوي كه در كنوانسيون مزبور تصريح شده است مي‌گردد.
با عزم به انجام هر گونه اقدام ضروري در جهت ريشه‌كن نمودن رويه آپارتايد در ورزش و افزايش تماس‌هاي
بين‌المللي ورزشي بر اساس اصل المپيك.
با اذعان به اين كه برقراري تماس‌هاي ورزشي با هر كشوري كه آپارتايد را در ورزش به كار مي‌برد، به منزله ناديده
گرفتن و تحكيم آپارتايد ضمن تخطي از‌اصل المپيك مي‌باشد و بدين جهت موجبات نگراني به حق كشورهاي ديگر
را فراهم مي‌آورد.
با تمايل به اجراي اصول مذكور در "اعلاميه جهاني عليه آپارتايد در ورزش" و تضمين اتخاذ سريع اقدامات عملي
بدين منظور.
مجاب به اين كه تصويب يك "كنوانسيون بين‌المللي عليه آپارتايد در ورزش" منجر به اعمال اقدامات مؤثرتري در
سطوح بين‌المللي و ملي به منظور‌امحاء آپارتايد در ورزش خواهد شد، نسبت به موارد زير موافقت نمودند.
ماده 1 - از لحاظ كنوانسيون حاضر:
الف - اصطلاح "آپارتايد" اطلاق مي‌شود به يك سيستم سازمان يافته جدايي و تبعيض نژادي، به منظور ايجاد و
حفظ تسلط يك گروه نژادي از‌اشخاص بر گروه نژادي ديگر از اشخاص و ظلم مداوم در حق آنان، به گونه‌اي كه در
آفريقاي جنوبي اعمال مي‌شود و "آپارتايد در ورزش" يعني‌بكارگيري سياست‌ها و رويه‌هاي مربوط به چنين
سيستمي در فعاليتهاي ورزشي، خواه بر مبناي حرفه‌اي يا به صورت آماتوري ترتيب يافته باشد.
ب - اصطلاح "تسهيلات ورزش ملي" يعني بهره‌برداري از هر گونه تسهيلات ورزشي در چهارچوب يك برنامه
ورزشي كه تحت نظر يك دولت ملي‌اداره مي‌گردد.
ج - اصطلاح "اصل المپيك" يعني اصلي كه به موجب آن هيچ گونه تبعيضي به سبب نژاد، مذهب يا وابستگيهاي
سياسي مجاز نمي‌باشد.
د - اصطلاح "قراردادهاي ورزشي" اطلاق مي‌شود به هر قراردادي كه به منظور سازمان دادن، پيشبرد و اجراي
هر گونه فعاليت ورزشي يا حقوق مربوط‌به آن از جمله ارائه خدمات منعقد مي‌گردد.
ه - اصطلاح "ارگانهاي ورزشي" يعني هر تشكيلاتي كه به منظور سازمان دادن فعاليتهاي ورزشي در سطح
ملي ايجاد شده باشد، منجمله كميته‌هاي‌ملي المپيك، فدراسيون‌هاي ملي ورزشي با كميته‌هاي ملي مديريت
ورزشي.
و - اصطلاح "تيم" اطلاق مي‌شود به گروهي از ورزشكاران كه با هدف شركت در فعاليتهاي ورزشي براي انجام
مسابقه با گروههاي سازمان يافته ديگر‌از همين قبيل تشكيل شده باشد.
ز - اصطلاح "ورزشكاران" يعني مردان و زناني كه در فعاليتهاي ورزشي به صورت انفرادي يا تيمي شركت
مي‌جويند و نيز مديران، مربيان، تمرين‌دهندگان و ساير مقاماتي كه اقداماتشان براي عملكرد يك تيم ضروري
است.
ماده 2 - كشورهاي عضو، شديداً آپارتايد را محكوم مي‌نمايند و متعهد مي‌شوند كه فوراً به طرق مناسب،
سياست امحاء رويه آپارتايد را از ورزش در‌تمام اشكال آن دنبال نمايند.
ماده 3 - كشورهاي عضو اجازه نخواهند داد كه تماس‌هاي ورزشي با كشوري كه آپارتايد را اعمال مي‌كند برقرار
گردد و اقدامات مناسب را براي حصول‌اطمينان از اين كه چنين تماس‌هايي توسط ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و
ورزشكاران انفرادي اين كشورها به عمل نيايد، به كار خواهند برد.
ماده 4 - كشورهاي عضو كليه اقدامات ممكن را براي جلوگيري از برقراري تماس‌هاي ورزشي كشوري كه آپارتايد
را اعمال مي‌كند به كار بسته و مراقبت‌خواهند نمود كه وسائل مؤثر تحقق چنين اقداماتي موجود باشد.
ماده 5 - كشورهاي عضو از دادن هر گونه كمك مالي يا كمك‌هاي ديگر كه ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها يا افراد
ورزشكار را به شركت در فعاليتهاي ورزشي‌در كشوري كه در آن آپارتايد اعمال مي‌شود، يا با تيم‌ها يا افراد
ورزشكاري كه بر مبناي آپارتايد انتخاب شده‌اند قادر سازد، خودداري خواهند نمود.
ماده 6 - هر كشور عضو اقدامات مقتضي را عليه ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و افراد ورزشكاري كه در فعاليتهاي
ورزشي كشوري كه آپارتايد را اعمال‌مي‌كند يا با تيم‌هايي كه نماينده كشورهايي هستند كه در آنها آپارتايد اعمال
مي‌شود، شركت مي‌جويند به كار خواهد بست كه به ويژه شامل اقدامات زير‌خواهد بود:
الف - مخالفت با دادن كمك مالي يا كمك‌هاي ديگر به هر منظور به چنين ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها يا افراد
ورزشكار.
ب - محدود كردن امكان استفاده اين ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها يا افراد ورزشكار از تسهيلات ورزشي ملي.
ج - عدم تنفيذ كليه قراردادهاي ورزشي مربوط به فعاليتهاي ورزشي در كشوري كه آپارتايد را اعمال مي‌كند يا
با تيم‌ها يا افراد ورزشكاري كه بر مبناي‌آپارتايد انتخاب شده‌اند.
د - امتناع از اعطاء و همچنين پس گرفتن نشان‌ها و جوايز ملي ورزشي متعلق به اين گونه تيم‌ها يا افراد
ورزشكار.
ه - عدم برگزاري مراسم رسمي به افتخار اين گونه تيم‌ها يا افراد ورزشكار.
ماده 7 - كشورهاي عضو از دادن رواديد و يا اجازه ورود به نمايندگان ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و افراد ورزشكار
كشوري كه آپارتايد را اعمال مي‌كند،خودداري خواهند كرد.
ماده 8 - كشورهاي عضو، كليه اقدامات مقتضي را جهت تضمين اخراج كشوري كه آپارتايد را اعمال مي‌كند، از
ارگانهاي ورزشي بين‌المللي و منطقه‌اي‌به كار خواهند برد.
ماده 9 - كشورهاي عضو كليه اقدامات مناسب را جهت جلوگيري از تحميل مجازات‌هاي مالي يا غيره توسط
ارگانهاي ورزشي بين‌المللي بر ارگان‌هاي‌وابسته‌اي كه طبق قطعنامه‌هاي سازمان ملل يا مفاد كنوانسيون
حاضر، يا روح اصل المپيك از شركت در بازي‌هاي ورزشي با كشوري كه اعمال‌كننده‌آپارتايد است خودداري
مي‌كنند، به كار خواهند بست.
ماده 10 -
1- كشورهاي عضو نهايت هم خود را در راه تحقق رعايت جهاني اصل المپيك مبني بر عدم تبعيض و مفاد آپارتايد
حاضر، به كار خواهند برد.
2- بدين منظور، كشورهاي عضو از ورود ورزشكاراني كه به صورت اعضاي تيم يا به طور انفرادي در مسابقات
ورزشي آفريقاي جنوبي شركت مي‌كنند‌يا قبلاً شركت جسته‌اند و همچنين از ورود نمايندگان ارگانهاي ورزشي،
اعضاء تيم‌ها و افراد ورزشكاري كه رأساً از ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و‌ورزشكاراني را كه دعوت به عمل مي‌آورند
كه رسماً به عنوان نماينده كشوري كه اعمال‌كننده آپارتايد است عمل مي‌نمايند و تحت پرچم آن كشور
در‌مسابقات شركت كنند، به كشور خود ممانعت به عمل خواهند آورد. كشورهاي عضو همچنين مي‌توانند از
ورود نمايندگان ارگانهاي ورزشي،ورزشكاران به صورت اعضاي تيم يا به طور انفرادي كه با ارگانهاي ورزشي،
تيم‌ها و ورزشكاراني كه به نمايندگي يك كشور اعمال‌كننده آپارتايد و زير‌پرچم آن كشور در بازيها شركت مي‌كنند،
تماس‌هاي ورزشي خود را حفظ نموده‌اند، جلوگيري به عمل آورند. ممنوعيت ورود، نبايد ناقض
مقررات‌فدراسيون‌هاي ورزشي مربوطه كه از امحاء آپارتايد در ورزش جانبداري مي‌كنند، باشد و تنها در مورد
شركت در فعاليتهاي ورزشي اعمال خواهد‌گرديد.
3- كشورهاي عضو به نمايندگان ملي خود در فدراسيون‌هاي بين‌المللي ورزشي توصيه خواهند كرد كليه
اقدامات عملي و ممكن را براي جلوگيري از‌شركت ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و ورزشكاران موضوع بند 2 فوق در
مسابقات ورزشي بين‌المللي معمول دارند و از طريق نمايندگان خود در‌سازمان‌هاي بين‌المللي ورزشي، تمام
اقدامات ممكن را به عمل خواهند آورد تا:
الف - اخراج آفريقاي جنوبي از كليه فدراسيون‌هايي كه هنوز در آنها عضويت دارد به طور حتم عملي گردد و
همچنين از برقراري مجدد عضويت اين‌كشور در هر يك از فدراسيون‌هايي كه از آنها اخراج شده ممانعت به عمل
آيد.
ب - در مواردي كه فدراسيون‌هاي ملي مبادلات ورزشي با يك كشور اعمال‌كننده آپارتايد را به ديده اغماض
مي‌نگرند، اين فدراسيون‌ها را مورد تحريم‌قرار داده و در صورت لزوم آنها را از سازمان بين‌المللي ورزشي مربوطه
اخراج و نمايندگانشان را از شركت در مسابقات بين‌المللي ورزشي محروم‌سازند.
4- در موارد نقض آشكار مفاد كنوانسيون حاضر، كشورهاي عضو هر گونه اقدامي را كه مناسب بدانند، از جمله
در موارد لزوم اقدام براي اخراج‌ارگان‌هاي مسئول مديريت ورزش ملي، فدراسيون‌هاي ملي ورزشي يا
ورزشكاران كشورهاي مربوطه از مسابقات بين‌المللي ورزشي، معمول خواهند‌نمود.
5- مفاد ماده حاضر كه به طور خاص مربوط به آفريقاي جنوبي است، در صورت الغاء نظام آپارتايد در آن كشور،
ديگر اعمال نخواهد شد.
ماده 11 -
1- كميسيوني عليه "آپارتايد در ورزش" (كه از اين پس به نام "كميسيون" خوانده مي‌شود) مركب از 15 عضو از
افراد پاي بند به اصول اخلاقي و متعهد‌به مبارزه عليه آپارتايد، داير خواهد گرديد. اين عده با بذل توجه خاص به اين
كه در اداره امور ورزشي مجرب باشند، توسط كشورهاي عضو از ميان اتباع‌خود اين كشورها با در نظر گرفتن
عادلانه‌ترين نحوه توزيع جغرافيايي و نمايندگي سيستم‌هاي حقوقي اصلي، انتخاب خواهند شد.
2- اعضاء كميسيون از ميان فهرست اشخاصي كه توسط كشورهاي عضو نامزد شده‌اند با رأي مخفي انتخاب
مي‌شوند. هر كشور عضو مي‌تواند يك نفر‌را از ميان اتباع خود نامزد كند.
3- انتخاب مقدماتي شش ماه پس از تاريخ لازم‌الاجرا شدن كنوانسيون حاضر برگزاري خواهد شد. حداقل سه
ماه قبل از تاريخ هر انتخابات دبير كل‌سازمان ملل متحد طي نامه‌اي به عنوان كشورهاي عضو از آنان دعوت
مي‌كند كه كانديداي خود را ظرف مدت 2 ماه معرفي نمايند.
دبير كل فهرستي از اساسي اين كانديداها را به ترتيب الفبا و با قيد اسامي كشورهاي عضو كه آنان را نامزد
كرده‌اند، تهيه نموده و آن را به كشورهاي عضو‌تسليم مي‌دارد.
4- انتخابات اعضاء كميسيون در اجلاس كشورهاي عضو كه توسط دبير كل در مقر سازمان ملل ترتيب مي‌يابد
صورت خواهد گرفت. در اين اجلاس كه‌دو سوم كشورهاي عضو حد نصاب را تشكيل مي‌دهند، افرادي كه براي
عضويت كميسيون انتخاب مي‌شوند، كانديداهايي خواهند بود كه بيشترين آراء‌و اكثريت مطلق آراء نمايندگان
حاضر و رأي دهنده كشورهاي عضو را به خود اختصاص دهند.
5- اعضاء كميسيون براي يك دوره چهارساله انتخاب مي‌شوند. در هر حال دوره خدمت 9 تن از اعضاء كه در اولين
انتخابات، انتخاب شده‌اند در پايان‌دو سال خاتمه مي‌يابد. بلافاصله پس از اولين انتخابات، اسامي اين 9 نفر توسط
رييس كميسيون از طريق قرعه تعيين مي‌شود.
6- به منظور جايگزيني پستهايي كه به طور اتفاقي بلاتصدي مي‌شوند، كشور عضوي كه تبعه آن ديگر به عنوان
عضو كميسيون انجام وظيفه نمي‌كند،فرد ديگري از اتباع خود را منوط به موافقت كميسيون تعيين خواهد
نمود.
7- كشورهاي عضو در مورد تأمين هزينه‌هاي اعضاء كميسيون مادامي كه وظايف مربوط به كميسيون را انجام
مي‌دهند مسئول خواهند بود.
ماده 12 -
1- كشورهاي عضو متعهد مي‌شوند كه گزارشي را پيرامون اقدامات قانوني، قضايي، اداري يا غيره كه براي
اجراي مفاد كنوانسيون حاضر اتخاذ‌نموده‌اند، ظرف يك سال از لازم‌الاجرا شدن و پس از آن هر دو سال يك بار
جهت بررسي كميسيون به دبير كل سازمان ملل متحد تسليم نمايند.كميسيون مي‌تواند اطلاعات بيشتري را از
كشورهاي عضو درخواست نمايد.
2- كميسيون سالانه گزارشي را در خصوص فعاليتهاي خود از طريق دبير كل براي مجمع عمومي سازمان ملل
ارسال خواهد داشت و مي‌تواند بر‌اساس بررسي گزارش‌ها و اطلاعات واصله از كشورهاي عضو، پيشنهادات و
توصيه‌هاي كلي ارائه دهد. اين پيشنهادات و توصيه‌ها همراه با نظريات‌احتمالي كشورهاي عضو ذينفع به مجمع
عمومي گزارش خواهد شد.
3- كميسيون به خصوص اجراي مفاد ماده 10 كنوانسيون حاضر را مورد بررسي قرار خواهد داد و در مورد
اقداماتي كه بايد انجام شود توصيه‌هايي به‌عمل خواهد آورد.
4- اجلاس با شركت كشورهاي عضو جهت بررسي اقدامات بيشتر در رابطه با اجراي مفاد ماده 10 كنوانسيون
حاضر توسط دبير كل بنا به درخواست‌اكثريت اين كشورها برپا خواهد شد. در موارد نقض آشكار مفاد كنوانسيون
حاضر، بنا به درخواست كميسيون اجلاسي با شركت كشورهاي عضو توسط‌دبير كل تشكيل خواهد گرديد.
ماده 13 -
1- هر يك از كشورهاي عضو مي‌توانند در هر زمان اعلام نمايند كه كميسيون را براي دريافت و بررسي شكاياتي
كه در مورد نقض مفاد كنوانسيون‌حاضر از طرف كشورهاي عضوي كه آنها نيز چنين اعلاميه‌اي را تسليم
نموده‌اند، تسليم مي‌گردد، واجد صلاحيت مي‌دانند.
كميسيون مي‌تواند نسبت به انجام اقدامات مقتضي در رابطه با موارد نقض اتخاذ تصميم نمايد.
2- كشورهاي عضوي كه طبق بند 1 ماده حاضر عليه آنها شكايتي صورت گرفته محق خواهند بود كه توسط
نماينده خود در جريان كار كميسيون‌شركت داشته باشند.
ماده 14 -
1- كميسيون حداقل سالي يك بار جلسه خواهد داشت.
2- كميسيون آيين‌نامه داخلي خود را تصويب خواهد كرد.
3- اعضاء دبيرخانه كميسيون توسط دبير كل سازمان ملل تأمين خواهند شد.
4- جلسات كميسيون به طور معمول در مقر سازمان ملل برگزار خواهد گرديد.
5- دبير كل سازمان ملل اولين اجلاس كميسيون را تشكيل خواهد داد.
ماده 15 - دبير كل سازمان ملل مرجع نگهدارنده كنوانسيون حاضر خواهد بود.
ماده 16 - 1 - كنوانسيون حاضر تا زمان لازم‌الاجرا شدن، در مقر سازمان ملل براي امضاي كليه كشورها مفتوح
خواهد بود.
2- كنوانسيون حاضر موكول به تصويب، پذيرش يا قبول از طرف كشورهاي عضوي كه آن را امضا كرده‌اند، خواهد
بود.
ماده 17 - كنوانسيون حاضر براي الحاق كليه كشورها مفتوح خواهد بود.
ماده 18 -
1- كنوانسيون حاضر در سيزدهمين روز پس از تاريخ توديع بيست و هفتمين سند تصويب، پذيرش، قبول يا الحاق،
نزد دبير كل سازمان ملل،لازم‌الاجرا خواهد گرديد.
2- براي هر كشوري كه پس از لازم‌الاجرا شدن كنوانسيون حاضر، آن را مورد تصويب، پذيرش، يا قبول قرار داده يا
بدان ملحق شود، كنوانسيون در روز‌سي‌ام پس از تاريخ توديع سند مربوطه لازم‌الاجرا خواهد گرديد.
ماده 19 - هر گونه اختلاف ناشي از تفسير، اعمال يا اجراي كنوانسيون حاضر بين كشورهاي عضو كه از طريق
گفتگو حل و فصل نگردد، بنا به‌درخواست و با موافقت دو جانبه كشورهاي عضو طرف دعوا، به ديوان بين‌المللي
دادگستري ارجاع خواهد شد، مگر آن كه كشورهاي عضو طرف‌اختلاف به نحو ديگر توافق گرده باشند.
ماده 20 -
1- هر يك از كشورهاي عضو مي‌توانند اصلاحيه يا تجديد نظري را در مورد كنوانسيون حاضر پيشنهاد و آن را نزد
مرجع نگهدارنده توديع نمايند. پس‌از آن دبير كل سازمان ملل اصلاحيه يا تجديد نظر پيشنهادي را براي كشورهاي
عضو ارسال و درخواست مي‌نمايد كه آنها نظر خود را در مورد آن كه آيا با‌تشكيل كنفرانسي از كشورهاي عضو
جهت بررسي و رأي‌گيري در مورد پيشنهاد مذكور موافق هستند يا خير، به وي اعلام نمايند. در صورتي كه
حداقل‌يك سوم كشورهاي عضو با تشكيل چنين كنفرانسي موافقت نمايند. دبير كل كنفرانس مزبور را تحت
نظارت سازمان ملل تشكيل خواهد داد. هر‌اصلاحيه يا تجديد نظري كه توسط اكثريت كشورهاي عضو حاضر و
رأي دهنده در كنفرانس مورد قبول واقع گردد، جهت تصويب به مجمع عمومي‌سازمان ملل تسليم خواهد
شد.
2- اصلاحيه‌ها يا تجديد نظرها پس از آن توسط مجمع عمومي به تصويب رسيد و دو سوم اكثريت كشورهاي
عضو مطابق با روشهاي قانون اساسي‌خود، آن را قبول كردند، لازم‌الاجرا خواهد گرديد.
3- وقتي اصلاحيه‌ها يا تجديد نظرها لازم‌الاجرا شد، كشورهاي عضوي كه آنها را پذيرفته‌اند، ملزم به اجراي آنها
خواهند بود و حال آن كه در مورد‌كشورهاي عضو ديگر كماكان مفاد كنوانسيون حاضر و هر اصلاحيه يا تجديد نظر
قبلي كه پذيرفته‌اند لازم‌الاجرا خواهد بود.
ماده 21 - هر كشور عضو مي‌تواند با ارسال اطلاعيه كتبي به عنوان مرجع نگهدارنده از كنوانسيون حاضر
كناره‌گيري كند. اين كناره‌گيري يك سال پس از‌تاريخ دريافت اطلاعيه، توسط مرجع نگهدارنده، عملي خواهد
شد.
ماده 22 - كنوانسيون حاضر به زبان‌هاي عربي، چيني، انگليسي، فرانسه، روسي و اسپانيايي كه كليه اين متون
داراي اعتبار يكسان مي‌باشند، منعقد شده است.
نيويورك - 10 دسامبر 1985
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و متن كنوانسيون بين‌المللي عليه آپارتايد در ورزش در جلسه روز سه‌شنبه
هفتم مهر ماه يك هزار و سيصد و شصت و‌شش مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 1366.7.15 به تأييد
شوراي نگهبان رسيده است.
رييس مجلس شوراي اسلامي - اكبر هاشمي
كنوانسيون بين‌المللي عليه آپارتايد در ورزش
كشورهاي عضو كنوانسيون حاضر با يادآوري مفاد منشور سازمان ملل متحد، كه طي آن كليه اعضاء تعهد
نموده‌اند با همكاري سازمان ملل اقدامات‌مشترك و مجزايي را جهت كسب احترام جهاني و رعايت حقوق بشر و
آزادي‌هاي اساسي براي همگان صرف نظر از نژاد، جنسيت، زبان يا مذهب‌معمول دارند.
با در نظر گرفتن آن كه "اعلاميه جهاني حقوق بشر" اعلام مي‌دارد كه كليه افراد بشر آزاد به دنيا آمده و از لحاظ
حيثيت انساني و حقوقي برابر مي‌باشند و‌حق برخورداري از كليه حقوق و آزادي‌هاي مندرج در اين اعلاميه را
بدون هيچ گونه تمايز، به ويژه در رابطه با نژاد، رنگ، يا مبدا مليت، دارند.
با توجه به اين كه طبق "كنوانسيون بين‌المللي امحاء هر گونه تبعيض نژادي" كشورهاي عضو آن كنوانسيون به
ويژه هر گونه جدايي نژادي و آپارتايد را‌محكوم نموده و متعهد به جلوگيري، ممانعت و ريشه‌كن كردن هر گونه
فعاليتي از اين قبيل در همه زمينه‌ها گرديده‌اند.
با توجه به اين كه مجمع عمومي سازمان ملل قطعنامه‌هاي متعددي در رابطه با محكوم كردن عمل آپارتايد در
ورزش صادر نموده مراتب حمايت بي‌قيد‌و شرط خود را از اصل المپيك كه هيچ گونه تبعيضي را در زمينه نژاد،
مذهب يا وابستگيهاي سياسي مجاز ندانسته و صرفاً شايستگي و لياقت را براي‌شركت در فعاليتهاي
ورزشي معيار قرار مي‌دهد، با قاطعيت بيان نموده است.
با در نظر گرفتن آن كه "اعلاميه جهاني عليه آپارتايد در ورزش" كه در تاريخ 14 دسامبر 1977 توسط مجمع عمومي
به تصويب رسيد، به طور جدي‌امحاء فوري آپارتايد در ورزش را مورد تأييد قرار داده است.
با يادآوري مقررات "كنوانسيون بين‌المللي منع و مجازات جنايت آپارتايد" و به ويژه با اذعان به اين كه شركت در
مبادلات ورزشي با تيم‌هايي كه بر‌مبناي آپارتايد انتخاب شده‌اند، مستقيماً موجب تقويت و تشويق ارتكاب جنايت
آپارتايد، به نحوي كه در كنوانسيون مزبور تصريح شده است مي‌گردد.
با عزم به انجام هر گونه اقدام ضروري در جهت ريشه‌كن نمودن رويه آپارتايد در ورزش و افزايش تماس‌هاي
بين‌المللي ورزشي بر اساس اصل المپيك.
با اذعان به اين كه برقراري تماس‌هاي ورزشي با هر كشوري كه آپارتايد را در ورزش به كار مي‌برد، به منزله ناديده
گرفتن و تحكيم آپارتايد ضمن تخطي از‌اصل المپيك مي‌باشد و بدين جهت موجبات نگراني به حق كشورهاي ديگر
را فراهم مي‌آورد.
با تمايل به اجراي اصول مذكور در "اعلاميه جهاني عليه آپارتايد در ورزش" و تضمين اتخاذ سريع اقدامات عملي
بدين منظور.
مجاب به اين كه تصويب يك "كنوانسيون بين‌المللي عليه آپارتايد در ورزش" منجر به اعمال اقدامات مؤثرتري در
سطوح بين‌المللي و ملي به منظور‌امحاء آپارتايد در ورزش خواهد شد، نسبت به موارد زير موافقت نمودند.
ماده 1 - از لحاظ كنوانسيون حاضر:
الف - اصطلاح "آپارتايد" اطلاق مي‌شود به يك سيستم سازمان يافته جدايي و تبعيض نژادي، به منظور ايجاد و
حفظ تسلط يك گروه نژادي از‌اشخاص بر گروه نژادي ديگر از اشخاص و ظلم مداوم در حق آنان، به گونه‌اي كه در
آفريقاي جنوبي اعمال مي‌شود و "آپارتايد در ورزش" يعني‌بكارگيري سياست‌ها و رويه‌هاي مربوط به چنين
سيستمي در فعاليتهاي ورزشي، خواه بر مبناي حرفه‌اي يا به صورت آماتوري ترتيب يافته باشد.
ب - اصطلاح "تسهيلات ورزش ملي" يعني بهره‌برداري از هر گونه تسهيلات ورزشي در چهارچوب يك برنامه
ورزشي كه تحت نظر يك دولت ملي‌اداره مي‌گردد.
ج - اصطلاح "اصل المپيك" يعني اصلي كه به موجب آن هيچ گونه تبعيضي به سبب نژاد، مذهب يا وابستگيهاي
سياسي مجاز نمي‌باشد.
د - اصطلاح "قراردادهاي ورزشي" اطلاق مي‌شود به هر قراردادي كه به منظور سازمان دادن، پيشبرد و اجراي
هر گونه فعاليت ورزشي يا حقوق مربوط‌به آن از جمله ارائه خدمات منعقد مي‌گردد.
ه - اصطلاح "ارگانهاي ورزشي" يعني هر تشكيلاتي كه به منظور سازمان دادن فعاليتهاي ورزشي در سطح
ملي ايجاد شده باشد، منجمله كميته‌هاي‌ملي المپيك، فدراسيون‌هاي ملي ورزشي با كميته‌هاي ملي مديريت
ورزشي.
و - اصطلاح "تيم" اطلاق مي‌شود به گروهي از ورزشكاران كه با هدف شركت در فعاليتهاي ورزشي براي انجام
مسابقه با گروههاي سازمان يافته ديگر‌از همين قبيل تشكيل شده باشد.
ز - اصطلاح "ورزشكاران" يعني مردان و زناني كه در فعاليتهاي ورزشي به صورت انفرادي يا تيمي شركت
مي‌جويند و نيز مديران، مربيان، تمرين‌دهندگان و ساير مقاماتي كه اقداماتشان براي عملكرد يك تيم ضروري
است.
ماده 2 - كشورهاي عضو، شديداً آپارتايد را محكوم مي‌نمايند و متعهد مي‌شوند كه فوراً به طرق مناسب،
سياست امحاء رويه آپارتايد را از ورزش در‌تمام اشكال آن دنبال نمايند.
ماده 3 - كشورهاي عضو اجازه نخواهند داد كه تماس‌هاي ورزشي با كشوري كه آپارتايد را اعمال مي‌كند برقرار
گردد و اقدامات مناسب را براي حصول‌اطمينان از اين كه چنين تماس‌هايي توسط ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و
ورزشكاران انفرادي اين كشورها به عمل نيايد، به كار خواهند برد.
ماده 4 - كشورهاي عضو كليه اقدامات ممكن را براي جلوگيري از برقراري تماس‌هاي ورزشي كشوري كه آپارتايد
را اعمال مي‌كند به كار بسته و مراقبت‌خواهند نمود كه وسائل مؤثر تحقق چنين اقداماتي موجود باشد.
ماده 5 - كشورهاي عضو از دادن هر گونه كمك مالي يا كمك‌هاي ديگر كه ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها يا افراد
ورزشكار را به شركت در فعاليتهاي ورزشي‌در كشوري كه در آن آپارتايد اعمال مي‌شود، يا با تيم‌ها يا افراد
ورزشكاري كه بر مبناي آپارتايد انتخاب شده‌اند قادر سازد، خودداري خواهند نمود.
ماده 6 - هر كشور عضو اقدامات مقتضي را عليه ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و افراد ورزشكاري كه در فعاليتهاي
ورزشي كشوري كه آپارتايد را اعمال‌مي‌كند يا با تيم‌هايي كه نماينده كشورهايي هستند كه در آنها آپارتايد اعمال
مي‌شود، شركت مي‌جويند به كار خواهد بست كه به ويژه شامل اقدامات زير‌خواهد بود:
الف - مخالفت با دادن كمك مالي يا كمك‌هاي ديگر به هر منظور به چنين ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها يا افراد
ورزشكار.
ب - محدود كردن امكان استفاده اين ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها يا افراد ورزشكار از تسهيلات ورزشي ملي.
ج - عدم تنفيذ كليه قراردادهاي ورزشي مربوط به فعاليتهاي ورزشي در كشوري كه آپارتايد را اعمال مي‌كند يا
با تيم‌ها يا افراد ورزشكاري كه بر مبناي‌آپارتايد انتخاب شده‌اند.
د - امتناع از اعطاء و همچنين پس گرفتن نشان‌ها و جوايز ملي ورزشي متعلق به اين گونه تيم‌ها يا افراد
ورزشكار.
ه - عدم برگزاري مراسم رسمي به افتخار اين گونه تيم‌ها يا افراد ورزشكار.
ماده 7 - كشورهاي عضو از دادن رواديد و يا اجازه ورود به نمايندگان ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و افراد ورزشكار
كشوري كه آپارتايد را اعمال مي‌كند،خودداري خواهند كرد.
ماده 8 - كشورهاي عضو، كليه اقدامات مقتضي را جهت تضمين اخراج كشوري كه آپارتايد را اعمال مي‌كند، از
ارگانهاي ورزشي بين‌المللي و منطقه‌اي‌به كار خواهند برد.
ماده 9 - كشورهاي عضو كليه اقدامات مناسب را جهت جلوگيري از تحميل مجازات‌هاي مالي يا غيره توسط
ارگانهاي ورزشي بين‌المللي بر ارگان‌هاي‌وابسته‌اي كه طبق قطعنامه‌هاي سازمان ملل يا مفاد كنوانسيون
حاضر، يا روح اصل المپيك از شركت در بازي‌هاي ورزشي با كشوري كه اعمال‌كننده‌آپارتايد است خودداري
مي‌كنند، به كار خواهند بست.
ماده 10 -
1- كشورهاي عضو نهايت هم خود را در راه تحقق رعايت جهاني اصل المپيك مبني بر عدم تبعيض و مفاد آپارتايد
حاضر، به كار خواهند برد.
2- بدين منظور، كشورهاي عضو از ورود ورزشكاراني كه به صورت اعضاي تيم يا به طور انفرادي در مسابقات
ورزشي آفريقاي جنوبي شركت مي‌كنند‌يا قبلاً شركت جسته‌اند و همچنين از ورود نمايندگان ارگانهاي ورزشي،
اعضاء تيم‌ها و افراد ورزشكاري كه رأساً از ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و‌ورزشكاراني را كه دعوت به عمل مي‌آورند
كه رسماً به عنوان نماينده كشوري كه اعمال‌كننده آپارتايد است عمل مي‌نمايند و تحت پرچم آن كشور
در‌مسابقات شركت كنند، به كشور خود ممانعت به عمل خواهند آورد. كشورهاي عضو همچنين مي‌توانند از
ورود نمايندگان ارگانهاي ورزشي،ورزشكاران به صورت اعضاي تيم يا به طور انفرادي كه با ارگانهاي ورزشي،
تيم‌ها و ورزشكاراني كه به نمايندگي يك كشور اعمال‌كننده آپارتايد و زير‌پرچم آن كشور در بازيها شركت مي‌كنند،
تماس‌هاي ورزشي خود را حفظ نموده‌اند، جلوگيري به عمل آورند. ممنوعيت ورود، نبايد ناقض
مقررات‌فدراسيون‌هاي ورزشي مربوطه كه از امحاء آپارتايد در ورزش جانبداري مي‌كنند، باشد و تنها در مورد
شركت در فعاليتهاي ورزشي اعمال خواهد‌گرديد.
3- كشورهاي عضو به نمايندگان ملي خود در فدراسيون‌هاي بين‌المللي ورزشي توصيه خواهند كرد كليه
اقدامات عملي و ممكن را براي جلوگيري از‌شركت ارگانهاي ورزشي، تيم‌ها و ورزشكاران موضوع بند 2 فوق در
مسابقات ورزشي بين‌المللي معمول دارند و از طريق نمايندگان خود در‌سازمان‌هاي بين‌المللي ورزشي، تمام
اقدامات ممكن را به عمل خواهند آورد تا:
الف - اخراج آفريقاي جنوبي از كليه فدراسيون‌هايي كه هنوز در آنها عضويت دارد به طور حتم عملي گردد و
همچنين از برقراري مجدد عضويت اين‌كشور در هر يك از فدراسيون‌هايي كه از آنها اخراج شده ممانعت به عمل
آيد.
ب - در مواردي كه فدراسيون‌هاي ملي مبادلات ورزشي با يك كشور اعمال‌كننده آپارتايد را به ديده اغماض
مي‌نگرند، اين فدراسيون‌ها را مورد تحريم‌قرار داده و در صورت لزوم آنها را از سازمان بين‌المللي ورزشي مربوطه
اخراج و نمايندگانشان را از شركت در مسابقات بين‌المللي ورزشي محروم‌سازند.
4- در موارد نقض آشكار مفاد كنوانسيون حاضر، كشورهاي عضو هر گونه اقدامي را كه مناسب بدانند، از جمله
در موارد لزوم اقدام براي اخراج‌ارگان‌هاي مسئول مديريت ورزش ملي، فدراسيون‌هاي ملي ورزشي يا
ورزشكاران كشورهاي مربوطه از مسابقات بين‌المللي ورزشي، معمول خواهند‌نمود.
5- مفاد ماده حاضر كه به طور خاص مربوط به آفريقاي جنوبي است، در صورت الغاء نظام آپارتايد در آن كشور،
ديگر اعمال نخواهد شد.
ماده 11 -
1- كميسيوني عليه "آپارتايد در ورزش" (كه از اين پس به نام "كميسيون" خوانده مي‌شود) مركب از 15 عضو از
افراد پاي بند به اصول اخلاقي و متعهد‌به مبارزه عليه آپارتايد، داير خواهد گرديد. اين عده با بذل توجه خاص به اين
كه در اداره امور ورزشي مجرب باشند، توسط كشورهاي عضو از ميان اتباع‌خود اين كشورها با در نظر گرفتن
عادلانه‌ترين نحوه توزيع جغرافيايي و نمايندگي سيستم‌هاي حقوقي اصلي، انتخاب خواهند شد.
2- اعضاء كميسيون از ميان فهرست اشخاصي كه توسط كشورهاي عضو نامزد شده‌اند با رأي مخفي انتخاب
مي‌شوند. هر كشور عضو مي‌تواند يك نفر‌را از ميان اتباع خود نامزد كند.
3- انتخاب مقدماتي شش ماه پس از تاريخ لازم‌الاجرا شدن كنوانسيون حاضر برگزاري خواهد شد. حداقل سه
ماه قبل از تاريخ هر انتخابات دبير كل‌سازمان ملل متحد طي نامه‌اي به عنوان كشورهاي عضو از آنان دعوت
مي‌كند كه كانديداي خود را ظرف مدت 2 ماه معرفي نمايند.
دبير كل فهرستي از اساسي اين كانديداها را به ترتيب الفبا و با قيد اسامي كشورهاي عضو كه آنان را نامزد
كرده‌اند، تهيه نموده و آن را به كشورهاي عضو‌تسليم مي‌دارد.
4- انتخابات اعضاء كميسيون در اجلاس كشورهاي عضو كه توسط دبير كل در مقر سازمان ملل ترتيب مي‌يابد
صورت خواهد گرفت. در اين اجلاس كه‌دو سوم كشورهاي عضو حد نصاب را تشكيل مي‌دهند، افرادي كه براي
عضويت كميسيون انتخاب مي‌شوند، كانديداهايي خواهند بود كه بيشترين آراء‌و اكثريت مطلق آراء نمايندگان
حاضر و رأي دهنده كشورهاي عضو را به خود اختصاص دهند.
5- اعضاء كميسيون براي يك دوره چهارساله انتخاب مي‌شوند. در هر حال دوره خدمت 9 تن از اعضاء كه در اولين
انتخابات، انتخاب شده‌اند در پايان‌دو سال خاتمه مي‌يابد. بلافاصله پس از اولين انتخابات، اسامي اين 9 نفر توسط
رييس كميسيون از طريق قرعه تعيين مي‌شود.
6- به منظور جايگزيني پستهايي كه به طور اتفاقي بلاتصدي مي‌شوند، كشور عضوي كه تبعه آن ديگر به عنوان
عضو كميسيون انجام وظيفه نمي‌كند،فرد ديگري از اتباع خود را منوط به موافقت كميسيون تعيين خواهد
نمود.
7- كشورهاي عضو در مورد تأمين هزينه‌هاي اعضاء كميسيون مادامي كه وظايف مربوط به كميسيون را انجام
مي‌دهند مسئول خواهند بود.
ماده 12 -
1- كشورهاي عضو متعهد مي‌شوند كه گزارشي را پيرامون اقدامات قانوني، قضايي، اداري يا غيره كه براي
اجراي مفاد كنوانسيون حاضر اتخاذ‌نموده‌اند، ظرف يك سال از لازم‌الاجرا شدن و پس از آن هر دو سال يك بار
جهت بررسي كميسيون به دبير كل سازمان ملل متحد تسليم نمايند.كميسيون مي‌تواند اطلاعات بيشتري را از
كشورهاي عضو درخواست نمايد.
2- كميسيون سالانه گزارشي را در خصوص فعاليتهاي خود از طريق دبير كل براي مجمع عمومي سازمان ملل
ارسال خواهد داشت و مي‌تواند بر‌اساس بررسي گزارش‌ها و اطلاعات واصله از كشورهاي عضو، پيشنهادات و
توصيه‌هاي كلي ارائه دهد. اين پيشنهادات و توصيه‌ها همراه با نظريات‌احتمالي كشورهاي عضو ذينفع به مجمع
عمومي گزارش خواهد شد.
3- كميسيون به خصوص اجراي مفاد ماده 10 كنوانسيون حاضر را مورد بررسي قرار خواهد داد و در مورد
اقداماتي كه بايد انجام شود توصيه‌هايي به‌عمل خواهد آورد.
4- اجلاس با شركت كشورهاي عضو جهت بررسي اقدامات بيشتر در رابطه با اجراي مفاد ماده 10 كنوانسيون
حاضر توسط دبير كل بنا به درخواست‌اكثريت اين كشورها برپا خواهد شد. در موارد نقض آشكار مفاد كنوانسيون
حاضر، بنا به درخواست كميسيون اجلاسي با شركت كشورهاي عضو توسط‌دبير كل تشكيل خواهد گرديد.
ماده 13 -
1- هر يك از كشورهاي عضو مي‌توانند در هر زمان اعلام نمايند كه كميسيون را براي دريافت و بررسي شكاياتي
كه در مورد نقض مفاد كنوانسيون‌حاضر از طرف كشورهاي عضوي كه آنها نيز چنين اعلاميه‌اي را تسليم
نموده‌اند، تسليم مي‌گردد، واجد صلاحيت مي‌دانند.
كميسيون مي‌تواند نسبت به انجام اقدامات مقتضي در رابطه با موارد نقض اتخاذ تصميم نمايد.
2- كشورهاي عضوي كه طبق بند 1 ماده حاضر عليه آنها شكايتي صورت گرفته محق خواهند بود كه توسط
نماينده خود در جريان كار كميسيون‌شركت داشته باشند.
ماده 14 -
1- كميسيون حداقل سالي يك بار جلسه خواهد داشت.
2- كميسيون آيين‌نامه داخلي خود را تصويب خواهد كرد.
3- اعضاء دبيرخانه كميسيون توسط دبير كل سازمان ملل تأمين خواهند شد.
4- جلسات كميسيون به طور معمول در مقر سازمان ملل برگزار خواهد گرديد.
5- دبير كل سازمان ملل اولين اجلاس كميسيون را تشكيل خواهد داد.
ماده 15 - دبير كل سازمان ملل مرجع نگهدارنده كنوانسيون حاضر خواهد بود.
ماده 16 - 1 - كنوانسيون حاضر تا زمان لازم‌الاجرا شدن، در مقر سازمان ملل براي امضاي كليه كشورها مفتوح
خواهد بود.
2- كنوانسيون حاضر موكول به تصويب، پذيرش يا قبول از طرف كشورهاي عضوي كه آن را امضا كرده‌اند، خواهد
بود.
ماده 17 - كنوانسيون حاضر براي الحاق كليه كشورها مفتوح خواهد بود.
ماده 18 -
1- كنوانسيون حاضر در سيزدهمين روز پس از تاريخ توديع بيست و هفتمين سند تصويب، پذيرش، قبول يا الحاق،
نزد دبير كل سازمان ملل،لازم‌الاجرا خواهد گرديد.
2- براي هر كشوري كه پس از لازم‌الاجرا شدن كنوانسيون حاضر، آن را مورد تصويب، پذيرش، يا قبول قرار داده يا
بدان ملحق شود، كنوانسيون در روز‌سي‌ام پس از تاريخ توديع سند مربوطه لازم‌الاجرا خواهد گرديد.
ماده 19 - هر گونه اختلاف ناشي از تفسير، اعمال يا اجراي كنوانسيون حاضر بين كشورهاي عضو كه از طريق
گفتگو حل و فصل نگردد، بنا به‌درخواست و با موافقت دو جانبه كشورهاي عضو طرف دعوا، به ديوان بين‌المللي
دادگستري ارجاع خواهد شد، مگر آن كه كشورهاي عضو طرف‌اختلاف به نحو ديگر توافق گرده باشند.
ماده 20 -
1- هر يك از كشورهاي عضو مي‌توانند اصلاحيه يا تجديد نظري را در مورد كنوانسيون حاضر پيشنهاد و آن را نزد
مرجع نگهدارنده توديع نمايند. پس‌از آن دبير كل سازمان ملل اصلاحيه يا تجديد نظر پيشنهادي را براي كشورهاي
عضو ارسال و درخواست مي‌نمايد كه آنها نظر خود را در مورد آن كه آيا با‌تشكيل كنفرانسي از كشورهاي عضو
جهت بررسي و رأي‌گيري در مورد پيشنهاد مذكور موافق هستند يا خير، به وي اعلام نمايند. در صورتي كه
حداقل‌يك سوم كشورهاي عضو با تشكيل چنين كنفرانسي موافقت نمايند. دبير كل كنفرانس مزبور را تحت
نظارت سازمان ملل تشكيل خواهد داد. هر‌اصلاحيه يا تجديد نظري كه توسط اكثريت كشورهاي عضو حاضر و
رأي دهنده در كنفرانس مورد قبول واقع گردد، جهت تصويب به مجمع عمومي‌سازمان ملل تسليم خواهد
شد.
2- اصلاحيه‌ها يا تجديد نظرها پس از آن توسط مجمع عمومي به تصويب رسيد و دو سوم اكثريت كشورهاي
عضو مطابق با روشهاي قانون اساسي‌خود، آن را قبول كردند، لازم‌الاجرا خواهد گرديد.
3- وقتي اصلاحيه‌ها يا تجديد نظرها لازم‌الاجرا شد، كشورهاي عضوي كه آنها را پذيرفته‌اند، ملزم به اجراي آنها
خواهند بود و حال آن كه در مورد‌كشورهاي عضو ديگر كماكان مفاد كنوانسيون حاضر و هر اصلاحيه يا تجديد نظر
قبلي كه پذيرفته‌اند لازم‌الاجرا خواهد بود.
ماده 21 - هر كشور عضو مي‌تواند با ارسال اطلاعيه كتبي به عنوان مرجع نگهدارنده از كنوانسيون حاضر
كناره‌گيري كند. اين كناره‌گيري يك سال پس از‌تاريخ دريافت اطلاعيه، توسط مرجع نگهدارنده، عملي خواهد
شد.
ماده 22 - كنوانسيون حاضر به زبان‌هاي عربي، چيني، انگليسي، فرانسه، روسي و اسپانيايي كه كليه اين متون
داراي اعتبار يكسان مي‌باشند، منعقد شده است.
نيويورك - 10 دسامبر 1985
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و متن كنوانسيون بين‌المللي عليه آپارتايد در ورزش در جلسه روز سه‌شنبه
هفتم مهر ماه يك هزار و سيصد و شصت و‌شش مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 1366.7.15 به تأييد
شوراي نگهبان رسيده است.
رييس مجلس شوراي اسلامي - اكبر هاشمي
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر